Elke maand schrijft onze directeur Ewout van der Horst een blog met Deventerse verhalen.
Je zult maar ineens een hele kerk mogen vullen met een kunstwerk! Een jaar geleden kreeg ik van Barend-Jan Schrieken, directeur van NV Bergkwartier, het aanbod om de Oude Mariakerk een invulling te geven in het kader van het Hanzejaar 2023. We liepen samen door deze middeleeuwse spirituele balzaal en ik kon alleen maar beamen: ‘Ja, dat gaan we doen!’
Ik had geen plan, geen geld en geen menskracht beschikbaar, maar wel de vaste overtuiging dat we deze kans niet voorbij konden laten gaan. Stichting Deventer Verhaal heeft als brede erfgoedorganisatie de taak om de geschiedenis op uiteenlopende manieren voor het voetlicht te brengen. Onze organisatie stáát, onze musea draaien als een tierelier, onze financiën zijn op orde en dat biedt de mogelijkheid om af en toe een gekke sprong te maken.
En ja, eigenlijk had ik wel een idee of in ieder geval een denkrichting. Elders in de binnenstad hadden we een verkenning gedaan naar een Hanze Experience, maar de beschikbare ruimte was erg krap gebleken. Hoe tof zou het zijn om een tien keer zo groot beeldverhaal te kunnen projecteren op de wanden van de Mariakerk? De uitvoerende kunstenaar lag voor de hand: Elise van der Linden.
Tijdens Open Monumentendag 2021 heeft Elise haar video-installatie ‘Wandering’ een plek gegeven in het ruim van een schip langs de IJsselkade. Ik was gegrepen door haar fantastische droombeelden en de manier waarop zij bezoekers onderdeel maakte van het kunstwerk. Niemand anders dan Elise zou de Mariakerk haar spirituele en verhalende kracht kunnen teruggeven. Zij ging het avontuur vol overtuiging aan.
Ons idee was aanvankelijk Maria zelf het verhaal van de kerk en Deventer te laten vertellen. We verdiepten ons in de vraag welke middeleeuwse elementen minimaal door de heilige maagd onder woorden gebracht moesten worden. Maar de begenadigde zond ons muzikaal woordkunstenares Johanneke ter Stege, die de verzamelde historische input bewerkte tot een poëtische vertelling en er een muzikale ode aan de tijd bijschreef.
Op basis van een thematische indeling van de kerk werkten Elise en Johanneke aan een magische herbeleving van middeleeuws Deventer. Onze enige voorwaarde was dat de weergave in lijn moest liggen met wat er over deze tijd bekend is. Bij gebrek aan beeldmateriaal uit de middeleeuwen waren ze verder vrij om deze lacune artistiek in te vullen. Componist Olger Star kwam het stel de laatste maanden versterken. Hun zoektocht naar het overbruggen van een eeuwenlange afstand heeft geleid tot een kunstinstallatie die de grenzen van tijd en ruimte doorbreekt. Door Elise toepasselijk ‘langs de oevers van de tijd’ gedoopt. Komt dat beleven!
