In deze zomerserie maakt onze directeur Ewout van der Horst enkele uitstapjes naar het buitenland. Hij bekijkt de cultuursector vanuit het perspectief van onze buurlanden. Inspiratiebron vormt de podcast Het gras bij de buren, die hij met Laurie de Zwart, Maika Eggink en Rob Bults maakte in het kader van de opleiding Leiderschap in Cultuur (LinC).
Eindelijk vakantie! Nederland stapt massaal in de auto of het vliegtuig om ontspanning te zoeken in verre oorden. Lekker genieten van de natuur en cultuur in het buitenland. En dat bij voorkeur zonovergoten. Natuurlijk moet er wel gescholden worden op alles wat er tegenzit, want aan het einde van de rit moet je heerlijk kunnen terugverlangen naar je luxeleventje thuis.
Afstand nemen van huis en haard geeft een gezonde relativering aan het bestaan. Dat heb ik de afgelopen maanden ook gedaan met mijn werk. Door mij te verdiepen in de positie van de cultuursector in Duitsland en België heeft de manier waarop wij in Nederland met cultuur en erfgoed omgaan veel meer perspectief gekregen.
Eigenlijk is het best lastig goed te begrijpen hoe andere landen en culturen in elkaar steken. Op onze vakanties proeven we aan andere talen, gewoonten en eten, maar écht doorgronden doen we die culturen zelden. Pas bij langdurig verblijf in het buitenland beginnen andersoortige wereldbeelden en waarden als gastvrijheid of groepsloyaliteit tot je door te dringen.
Met ons onderzoek in het kader van LinC Overijssel hebben we een bescheiden kijkje achter de schermen van het cultuustelsel in onze buurlanden genomen. Zelf verdiepte ik mij in het cultuurbeleid van Duitsland en samen met mijn teamgenoten maakten we een vergelijking tussen het cultuurklimaat van Kampen en het Vlaamse Turnhout. We spraken met tientallen deskundigen en inwoners op straat.
De vergelijking heeft veel inzichten opgeleverd. Dat we in Nederland bijvoorbeeld een sterk economische kijk op het leven hebben is voldoende bekend. Geld verdienen lijkt hier vaak het hoogste goed. Maar het besef dat men in andere landen niet de economie, maar juist de cultuur als basis van de samenleving ziet, werpt toch echt nieuw licht op de zaak. Want wat geeft kleur aan jouw leven? En welke beschaving willen we in feite met elkaar hooghouden?
Best aardig dus om tijdens je vakantie eens het gesprek aan te gaan om te horen waar jouw buitenlandse buurman echt trots of gelukkig van wordt. Dat levert verrassende ontmoetingen op. Zo’n gesprek laat zich ideaal combineren met een Duitse currywurst of een Belgisch biertje.
Fijne vakantie!
Luister hier of via Spotify naar onze podcastserie ‘Het gras bij de buren. De cultuursector in internationaal perspectief.’