Boek workshop Boek workshop

De Coördinaten: Wereldberoemde Wilhelminabrug

In 'De Coördinaten', geschreven door René Berends, Clemens Hogenstijn, Harry Webers en Geerle van der Wijk, gaat het viertal nader in op plekken, plaatsen en gebeurtenissen die zij in Hanzestad Deventer of het buitengebied tegenkomen. De coördinaten op Google Maps vormen het startpunt voor berichten waarin historie, cultuur, architectuur en natuur samenkomt.

Hoe verbindt de Wilhelminabrug het heden met het verleden?

Waar? 52.24923, 6.15790
Wie over de Wilhelminabrug Deventer binnenrijdt, ziet meer dan staal en klinknagels. Deze boogbrug ligt ogenschijnlijk onverstoord over de IJssel. Toch draagt de brug een verleden dat zwaarder weegt dan al het verkeer dat er dagelijks overheen dendert. Sinds de 15e eeuw waren er bruggen over de IJssel bij Deventer. Ze werden vaak verwoest door oorlog of natuurgeweld. Rond 1600 lag er een schipbrug: een wegdek over een aantal boten. Deze werd in 1948 definitief vervangen door de Wilhelminabrug.

De Wilhelminabrug in Deventer

Gebouwd in de schaduw van oorlog, werd de Wilhelminabrug in 1943 geopend door de Duitse bezetter. Zonder vlagvertoon, zonder lint. In bezet Nederland vierde je geen openingen, al helemaal niet met een koninklijke naam. Pas in 1948 kreeg de brug haar naam: Wilhelminabrug, als eerbetoon aan koningin Wilhelmina. Maar de brug moest eerst letterlijk herrijzen. In april 1945 werd ze door de terugtrekkende Duitsers opgeblazen, een wanhopige poging om de bevrijding te vertragen.

Deze gebeurtenis markeerde het einde van de Duitse bezetting in de regio, maar de brug zou later opnieuw een rol spelen. In Deventer en omgeving werd de film A Bridge Too Far opgenomen. Vanaf eind april tot begin oktober 1976 werd er gefilmd. Er waren 140 draaidagen voor nodig. Een film die nog altijd als oorlogsfilmklassieker geldt. Deventer speelde Arnhem - een knap staaltje filmische illusie - en de Wilhelminabrug figureerde als de Rijnbrug bij Arnhem die de geallieerden in Operatie Market Garden probeerden in te nemen.

Opnames van de blockbuster 'A Bridge Too Far' op de Wilhelminabrug.

De Wilhelminabrug is meer dan een verkeersbrug; ze symboliseert verbinding en geschiedenis. Als herkenbaar element in het stadsbeeld verbindt ze niet alleen de oevers van de IJssel, maar ook verleden en heden. Tegenwoordig is de brug essentieel voor mobiliteit. Ze speelde niet alleen de hoofdrol in de film A Bridge Too Far, maar vandaag de dag ook in het dagelijkse verkeer van auto's, fietsers en voetgangers.

Foto: Bart Ros