Bergkerk Bergkerk

Deventer Verhaal

Wij verbinden verleden en heden

Deventer Verhaal is de erfgoedpartner van Deventer. Sinds 2014 zetten wij ons in voor de zichtbaarheid, waardering en behoud van ons gemeentelijk erfgoed.

Lees onze missie

Educatie

Speciaal voor scholen uit Deventer en omgeving bieden we diverse educatieve programma's aan, aansluitend op kerndoel 56 (erfgoed educatie)

Bekijk educatief aanbod
  • Onze musea ontvangen in toenemende mate verzoeken en informatievragen over de beheerde collectiestukken. 

    In algemene zin vragen we enige coulance in de verwerkingstermijn van inkomende vragen, aangezien een afweging en beantwoording tijd in beslag neemt. Om beter grip te krijgen op de verschillende soorten vragen sturen we je daarom een aantal handreikingen toe.

    Informatieverzoeken en waarde- of echtheidsbepalingen
    Er komen veel informatieverzoeken binnen die vaak ook gericht zijn op een zekere authenticiteitsbepaling van particuliere stukken. Het museum kan zich niet uitlaten over waarde- of echtheidsbepalingen, dateringen en aanverwante zaken van dergelijke gevallen. Wel kunnen we verwijzen naar onze website met collectie waar mogelijk vergelijkbare museumstukken voorzien zijn van achtergrondgegevens (makelij en periode). Bekijk de collectie online.

    De informatie in deze database toont de meest actuele en complete stand in onze registratie. Wanneer gevraagde gegevens niet in deze databasevelden te vinden zijn, zijn deze veelal nog niet bekend of nader te bepalen geweest.

    Fotoverzoeken
    Het museum werkt in principe veelal kosteloos mee aan fotoverzoeken voor publicaties. Het is van belang dat het aangeleverde bestand in de publicatie wordt voorzien van de door ons verstrekte creditline. Dit is afhankelijk van welke deelcollectie het betreft en zal apart toegezonden worden, tezamen met het gevraagde bestand. (mits beschikbaar in de gewenste resolutie). Ook voor fotoverzoeken geldt dat er veel aanvragen binnenkomen. Het museum streeft ernaar binnen vier weken je van een antwoord te voorzien. In sommige gevallen moet er een foto worden gemaakt. Echter, dit zal in overleg met de aanvrager bekeken en waar mogelijk afgestemd worden.

    Verzoeken voor fotobestanden kan je richten aan: annevangeuns@deventerhaal.nl of voor de speelgoedcollectie aan: benschrader@deventerverhaal.nl

    Bruikleenverzoeken
    Zowel Museum De Waag als Speelgoedmuseum Deventer werken graag mee aan de verkenning van inkomende bruikleenverzoeken. Deze zullen zo spoedig mogelijk worden beantwoord. Aanvragende partijen kunnen hun bruikleenverzoek, bij voorkeur voorzien van een facility report van de betreffende (museum)instelling, richten aan:

    Stichting Deventer Verhaal, dir. Ewout van der Horst, Keizerstraat 33, 7411 HD Deventer of via info@deventerverhaal.nl

    Inzage of bezichtiging van originele stukken
    Objecten die niet in het museum te zien zijn, bevinden zich hoofdzakelijk in het depot. Bezichtigingsverzoeken van deze objecten worden in principe afgehouden omdat onze tijd hiervoor helaas te beperkt blijkt. Afhankelijk van het verzoek kan echter wel gekeken worden of een bezichtiging in bepaalde gevallen toch in te plannen valt. Voor de verwerking van dergelijke aanvragen hanteren we een behandeltermijn van minimaal vier weken.

    Verzoeken kunnen worden gericht aan: annevangeuns@deventerhaal.nl of voor de speelgoedcollectie aan: benschrader@deventerverhaal.nl

    Schenkingen en andere aanbiedingen tot overname
    Onze museumorganisatie ontvangt gelukkigerwijs veel verzoeken tot schenking of overname. Zo is de collectie in de jaren enorm verrijkt en toegenomen. Omdat zowel Museum De Waag als Speelgoedmuseum Deventer in de loop der tijd veel objecten hebben weten te verzamelen, is er in sommige gevallen inmiddels ook sprake van overlapping of dubbeling. Om te bepalen of het museum in kan gaan op dergelijke (schenkings)voorstellen, moet eerst beoordeeld worden waar de stukken een meerwaarde voor de collectie vormen. Daarvoor is een foto en een duidelijke beschrijving van de herkomst van het stuk van belang. Mits voorzien van de juiste gegevens streeft het museum ernaar ook deze voorstellen binnen vier weken te behandelen.

    Verzoeken kunnen worden gericht aan: annevangeuns@deventerhaal.nl of voor de speelgoedcollectie aan: benschrader@deventerverhaal.nl

    Overige verzoeken
    Ook bij overige inkomende verzoeken streven we ernaar om deze binnen vier weken in behandeling te hebben genomen en de verzender per mail te hebben beantwoord.

  • Deventer, de belangrijkste Nederlandse stad van de late middeleeuwen, is dé culturele hotspot van Oost-Nederland. De Hanzestad ademt een rijke geschiedenis.

    Er was in Deventer al bewoning vanaf de vroege prehistorie. Deventer lag een op een gunstige kruising van (water)wegen. In 768 bouwde de missionaris Lebuïnus hier - op de plek waar de IJssel doorwaadbaar was - het eerste kerkje.

    Door een aanval van de Vikingen in 882 bouwde men een nieuwe gracht en wal in Deventer. De missiepost in Deventer vormde daarom een veilig toevluchtsoord voor de bisschoppen van Utrecht. Door de gunstige ligging aan handelsroutes ontwikkelde Deventer zich geleidelijk tot een belangrijk centrum en leidende handels- en jaarmarktstad. Deventer werd een van de belangrijkste Nederlandse Hanzesteden. De vijftiende eeuw vormt de Gouden Eeuw van Deventer.

    Deze bloei was aan het begin van de zeventiende eeuw definitief voorbij. De Tachtigjarige Oorlog zorgde voor verdere neergang. Deventer zocht nieuwe economische mogelijkheden en probeerde zich te ontwikkelen tot nijverheidsstad met zilver- en goudsmeden, boekdrukkers en brood- en koekbakkers.

    Deventer werd langzaam maar zeker een industriestad. Voor Nederlandse begrippen zette de industrialisatie al vroeg in. De eerste stoommachine in de stad werd in 1830 in gebruik genomen. Enkele bekende namen van Deventer industrieën zijn Nering Bögel (ijzergieterij), de Koninklijke Verenigde Tapijtfabrieken (tapijten), Burgers ENR (fietsen) en Auping (bedden).

  • Ver voordat je bestond, ergens tussen 1100 en 1200, krabbelden vertegenwoordigers van verschillende steden hun handtekening onder een netwerk: het Hanzenetwerk. Dit netwerk was een samenwerkingsverband voor de Hanzesteden en de handelaren in deze steden.

    Aan dit samenwerkingsverband kon je vroeger vrijwillig deelnemen als stad. Er was geen centrale instantie die regels of richtlijnen oplegde. Zo nu en dan werden er bijeenkomsten gehouden in het Duitse Lübeck, waar afgevaardigden van verschillende steden aan deelnamen.

    Deventer is een echte middeleeuwse stad. Toen Amsterdam en Rotterdam nog kleine dorpjes waren, hadden de Hanzesteden in het oosten van Nederland zich al ontwikkeld tot machtige handelscentra. Eén van de oorzaken: het krachtige Hanzenetwerk.

    De handel ging grotendeels over zee met de eerste vrachtschepen van de middeleeuwen, de koggen. Door samenwerking konden de Hanzesteden goedkoper werken en bovendien was het veiliger om in elkaars gezelschap te reizen vanwege piraten. Vanaf het jaar 1356 was de Hanze niet alleen meer een verbond van de handelslieden uit de steden, maar van de steden als geheel. De handelswaar bestond onder andere uit zout, vis (haring en stokvis), granen, hout, bier, wijn, laken, bijenwas en pelzen. De Hanze groeide uit tot een machtig netwerk van handelssteden in het gebied dat grenst aan de Noordzee en de Oostzee.

  • Het langst bewaarde historische object van Hanzestad Deventer: dat is de beroemde valsemuntersketel.

    Valsemunters in Deventer waren gewaarschuwd! Iedere muntmeester ‘muntte op de ketel’, dat wil zeggen dat hij wist welke straf hij bij vervalsing zou moeten ondergaan. De vervalser werd in olie of water gekookt. De stadsrekening uit 1434 bevestigt deze wrede en tragische straf. In dat jaar gaf het stadsbestuur koperslager Joan Peterzoon opdracht tot het vervaardigen van een nieuwe koperen ketel ter vervanging van de oude. Het stadsbestuur berechtte de gevluchte muntmeester van het plaatsje Batenburg voor het vervalsen van muntgeld. De muntmeester werd gekookt. Zijn lichaam werd niet in een doodskist begraven maar enkel in een ton onder de grond gestopt.

    De gevreesde ketel werd tot afschrik van anderen in het openbaar opgehangen. Franse soldaten schoten volgens overlevering tijdens de bezetting (1795-1814) enkele kogels af op de ketel die zo onbruikbaar werd. Daarmee rekenden ze af met deze middeleeuwse strafmethode die overigens na 1598 niet meer werd toegepast. Tijdens de Tweede Wereldoorlog liep de ketel schade op door de inslag van bomscherven.

    De ketel hing eeuwenlang aan de zijgevel van De Waag, maar moest voor het behoud naar binnen worden gehaald. In het kader van het Hanzejaar in Deventer is er een replica gemaakt door het koperslagersgilde 's-Hertogenbosch. Naar verwachting krijgt de replica van de ketel in het voorjaar van 2024 zijn vertrouwde plek aan De Waag terug.

  • Elke dag werken we met veel plezier samen met onze partners uit de stad en omstreken. 

    We willen graag onze partners bedanken:

    Gemeente Deventer, dEVENTer, Geert Groote Huis, Stichting Industrieel Erfgoed Deventer, Archeologie Deventer, Etty Hillesum Centrum, De Bibliotheek Deventer, Vereniging de Waag, Kunstcircuit, Architectuurcentrum Rondeel, Burgerweeshuis, BRUT en Deventer Marketing.