In Museum De Waag is een nieuwe aanwinst te zien: een bijzondere tafel met marmeren bovenblad uitgevoerd in de zogenaamde kwabstijl. De kwabstijl is een expressieve en sierlijke kunststijl uit de 17e eeuw en vond zijn oorsprong in de zilversmeedkunst van de Gouden Eeuw. Ook in de binnenstad van Deventer zijn op gevels en in toegepaste kunst diverse voorbeelden van deze stijl terug te vinden.
Kwabstijl
De kwabstijl werd ontwikkeld door toonaangevende zeventiende-eeuwse zilversmeden als Adam en Paulus van Vianen en Johannes Lutma. Vanuit hun innovatieve werk in de edelsmeedkunst verspreidde de stijl zich naar andere kunstvormen zoals architectuur en meubelkunst. De stijl is nauw verwant aan het Hollandse maniërisme, dat op zijn beurt voortbouwde op de vormentaal van de Renaissance.
Ook in Deventer zijn sporen van de kwabstijl zichtbaar. In gevels en toegepaste kunst in de stad zijn de karakteristieke vormen terug te vinden. Een bijzonder voorbeeld is de vergulde ovale lijst van Gisbert Cuper (circa 1675), te zien in de vitrine op de eerste verdieping van het museum. Onderaan deze lijst is een fraai kwabelement verwerkt.
"Te midden van de vaak sobere zeventiende-eeuwse vormgeving vormde de kwabstijl een uitgesproken en weelderig tegenwicht"
Zeventiende eeuw
Conservator Anne van Geuns: “Te midden van de vaak sobere zeventiende-eeuwse vormgeving vormde de kwabstijl een uitgesproken en weelderig tegenwicht. Een opvallend voorbeeld is de tentoongestelde tafel op onze topstukkenzaal. Met veel ornamenten en levendige maskers aan de zijkanten is dit een mooi schoolvoorbeeld van de overvloedige vormentaal die tot het einde van de zeventiende eeuw zeer geliefd bleef.” Bijzonder is dat een vrijwel identieke tafel werd getoond op een tekening van Jan Striening in 1864. De tekening (collectie Museum De Waag) toont het interieur van het huis van H.W. Jordens, tegenwoordig Rijkmanstraat 10. Het pand, beter bekend als de Vrijmetselaarsloge, werd verwoest in de Tweede Wereldoorlog.
Presentatie
Om de aanwinst te vieren, organiseert het stadsmuseum op dinsdag 4 en 11 november 2025 om 13:30 uur een presentatie over de kwabtafel. De presentatie in de kelder van De Waag is gekoppeld aan een gratis museumbezoek en wordt verzorgd door Paul Brinkmann, vrijwilliger bij het museum. De presentatie duurt circa 45 minuten. Aanmelden is niet nodig. Brinkmann heeft onderzoek gedaan naar de kwabstijl in Deventer. Daarbij heeft hij interessante dingen ontdekt, met name enkele overeenkomsten in architectuur en andere kunstvormen in de Hanzestad.
Museumbezoek
We nodigen je van harte uit om dit opvallende object uit die unieke stijlperiode van dichtbij te bekijken en de invloed van de kwabstijl binnen het culturele erfgoed van Deventer te (her)ontdekken.