Deventer Verhaal heeft in 2023 geschiedenis geschreven. Onze hoogtepunten op rij! We wensen je fijne feestdagen en een sprankelend 2024.
Gratis naar het museum
Speciaal voor alle inwoners van Deventer en omgeving opende Museum De Waag tijdens de succesvolle tentoonstelling #DeventerVerhalen op dinsdagen gratis haar deuren.
Met de vrije entree bood het museum Deventenaren de kans om op een laagdrempelige manier kennis te maken met de lokale geschiedenis en gemeentelijke erfgoedcollectie.
Lezingenreeks trekt volop aandacht
De Deventer erfgoedlezingen vonden dit jaar weer plaats op verschillende locaties in de stad.
Deventer Verhaal, Museum Geert Groote Huis, Archeologie Deventer, Athenaeumbibliotheek, Etty Hillesum Centrum en Architectuurcentrum Rondeel organiseerden drukbezochte lezingen met een diversiteit aan onderwerpen. Van de boekcultuur in Nederlands-Indië of een lezing en herdenking over de Kristallnacht tot aan de persoonlijke getuigenis van Geert Groote en de archeologie van de vesting.
900 jaar stadsrechten
Met veel kabaal en geweld bestormden de soldaten van de hertog van Saksen en de bisschop van Munster in het jaar 1123 de aarden wallen van de Deventer vesting. De Deventenaren sloegen met behulp van troepen van de Duitse keizer de aanvallers heldhaftig terug. Hoewel de vestingwerken van het havenstadje goeddeels verloren gingen, doorstond Deventer het beleg.
Het Deventer strijdtoneel maakte deel uit van een belangrijk hoofdstuk uit de Europese geschiedenis. Misschien dat de investituurstrijd nog een schoolbelletje doet rinkelen? De Duitse keizer streed met de paus van Rome over de verdeling van de macht in Europa. Het conflict spitste zich toe op de benoeming van hoge geestelijken. Onder meer in Deventer hakten de aanhangers van de paus en van de keizer met grof geweld op elkaar in.
Deventer gokte op de juiste partij: De Duitse keizer trok aan het langste eind. Als dank voor bewezen diensten kregen de Deventenaren 900 jaar geleden enkele belangrijke privileges. Ze hoefden voortaan geen doop- en begrafenisbelasting noch huisgeld meer aan de kerk te betalen. De vrijstelling van huisgeld betekende dat de burgers min of meer baas over hun eigen grond werden.
Middeleeuws festijn Deventer
Hoe was het eigenlijk om in de middeleeuwen te leven? Op het Middeleeuws Festijn Deventer werd die vraag ruim beantwoord. Het hele gezin was welkom voor een speelse kennismaking met de Hanzetijd. Op zaterdag 22 april stond het Worpplantsoen, het oudste plantsoen van Nederland, geheel in het teken van de middeleeuwen.
Op dit eenmalige festival kon je genieten van muziek, theater en workshops. Ook kon je middeleeuwse spellen spelen en ontdekken hoe men in de middeleeuwen leefde of wat er dagelijks culinair op het bord lag. Zelfs een heus Vikingschip meerde in Deventer aan.
Hanze Experience: een ongekend groot succes
De Oude Mariakerk was het kloppend hart van het Hanzejaar in Deventer. De gratis toegankelijke Hanze Experience voerde je in een ruim kwartier durend multimediaspektakel mee over de IJssel, de levensader van Deventer en zette voet aan wal in middeleeuws Deventer.
Aan de hand van indrukwekkende beeldprojecties van regisseur en videokunstenaar Elise van der Linden, gesproken teksten en muziek van Johanneke ter Stege en composities en arrangementen van Olger Star kwamen de belangrijkste aspecten van de stad zoals de handelsrelaties, jaarmarkten, culturele bloei maar ook de religieuze aspecten van middeleeuws Deventer aan bod. De experience gaat de boeken in als een gigantisch succes. Inmiddels heeft de Hanze Experience al 34.000 bezoekers getrokken.
Wist je trouwens dat de Hanze Experience nog tot en met 30 december 2023 op zaterdag en zondag te bezoeken is?
Hanzestad Deventer: handelen in Europa
‘Hanzestad Deventer: handelen in Europa’ is een tentoonstelling over de rol van Deventer als internationale handelsstad in de middeleeuwen. Aan de hand van opmerkelijke verhalen en spannende bodemvondsten ontdek je hoe de langeafstandshandel in de Hanzetijd werkte.
Hoe liepen de verschillende handelsroutes, wat waren de gebruiken en welke producten werden er verhandeld?
Recent onderzoek heeft bijvoorbeeld aangetoond dat darmparasieten uit beerputten in verschillende Europese Hanzesteden terug te voeren zijn op het land van herkomst. Van Tallinn in Estland tot aan Brugge in België en van Hanzehoofdstad Lübeck tot aan het Noorse Bergen.
Bij je bezoek aan De Waag kom je alles te weten over de Hanzestad Deventer. Deze tentoonstelling is nog tot en met de tweede week van januari 2024 te bezoeken.
De tentoonstelling kwam tot stand in samenwerking met Archeologie Deventer en het Provinciaal Depot voor Bodemvondsten Overijssel en werd mede mogelijk gemaakt door het Cultuurfonds.
Slavernijverleden van Deventer
Zaterdag 1 juli 2023 stond in het teken van Keti Koti. Op deze feestdag wordt de afschaffing van de slavernij in Suriname en de Nederlandse Antillen gevierd. In opdracht van Deventer Verhaal en Street Art Street ontwikkelde de Molukse Deventenaar Dominique Latoel een kunstwerk over slavernij vroeger en nu. Hij werkte hierbij actief samen met de Surinaamse gemeenschap in Deventer.
Onder toeziend oog van tientallen belangstellenden en nabestaanden van tot slaafgemaakten onthulde burgemeester König de interactieve kunstinstallatie in de publiekshal van het stadhuis.
In Museum De Waag was van maart tot en met september een kijkkast van de Surinaamse kunstenaar Gerrit Schouten te zien.
De kijkkast is een herontdekt topstuk van het museum dat een bijzonder inkijkje biedt in de geschiedenis van slavernij en kolonialisme. De diorama’s van Schouten geven het koloniale leven in Paramaribo, de plantages en de jaarlijkse slavenfeesten nauwgezet weer. Ze zijn een unieke en belangrijke bron over het leven van verschillende bevolkingsgroepen in Suriname rond 1820.
Zonovergoten Open Monumentendag met 50 openstellingen!
De 37e editie van Open Monumentendag Deventer vond plaats in het weekend van 9 en 10 september 2023 met als thema ‘levend erfgoed’. Tijdens een met zonovergoten weekend openden maar liefst 50 monumenten (een nieuw record!) in de gemeente Deventer gratis hun deuren voor het grote publiek.
WalkTheH*nze?!
Het jaar 2023 was een ode aan de Hanze. Op 14 oktober 2023 stond Hanzestad Deventer in het teken van ‘24-uur Hanze’. Speciaal voor dit evenement organiseerde Deventer Verhaal ‘WalkTheH*nze?!’, een spannende avondwandeling door de binnenstad van Deventer.
Gewapend met een zaklamp kon je samen met onze gids instappen in het verhaal van middeleeuws Deventer. WalkTheH*nze?! was dé aanrader voor elke liefhebber van pure geschiedenis en sfeervolle stadswandelingen.
Museum De Waag verwierf topstuk van Gerard ter Borch
Museum De Waag heeft afgelopen voorjaar een nieuw schilderij van de Nederlandse meester Gerard ter Borch in haar bezit gekregen. Het schilderij is van grote historische en artistieke waarde voor de stad Deventer. De kersverse aanwinst is het vroegste Deventer portret van de schilder in de collectie van het museum.
Gerard ter Borch is een beroemde schilder uit de zeventiende eeuw en staat bekend om zijn verfijnde portretten en interieurscenes. Het recent verworven schilderij dateert uit de late jaren vijftig van de zeventiende eeuw. Ter Borch stond op dat moment aan het begin van zijn roemrijke carrière. De aanwinst geeft inzicht in zijn vroege artistieke ontwikkeling en stijl.
Het ovale portret vertoont grote gelijkenis met Joan van Suchtelen. Hij was bijna negentien jaar bestuurder van Deventer. Van Suchtelen staat ook afgebeeld op het beroemde groepsportret van de Magistraat door Ter Borch uit 1667, dat in het stadhuis hangt. Dankzij een nauwkeurige beschrijving van het schilderij is bekend wie de leden van de Magistraat op dat moment waren en hoe ze er toen uitzagen.
Speelgoedmuseum Deventer opnieuw Kidsproof!
De Nederlandse Museumvereniging maakte eind oktober bekend dat het Speelgoedmuseum opnieuw is uitgeroepen tot ‘kidsproof museum’. Museuminspecteurs tot en met 12 jaar gaven het speelse museum aan de Brink in Deventer gemiddeld een 9,6 voor het bezoek.
Een museum krijgt het kidsproof keurmerk op basis van de inbreng van kinderen in de leeftijd van 4 tot en met 12 jaar. Het Speelgoedmuseum moest minimaal een 8 scoren om het keurmerk te krijgen.
Ewout van der Horst, directeur van onder andere het Speelgoedmuseum, is trots dat kinderen zo’n hoog cijfer gaven. “We merkten, twee jaar na de heropening van het Speelgoedmuseum, dat kinderen het erg naar hun zin hebben bij ons. We ontvingen ook waardevolle informatie uit de inspecties. Hierdoor kunnen we de presentatie in het museum blijven optimaliseren.”
Ruim 100.000 voetjes in het Speelgoedmuseum!
Ruim 100.000 voetjes zijn de drempels van het Speelgoedmuseum Deventer, gevestigd in twee sfeervolle koopmanshuizen uit de Hanzetijd, gepasseerd. Een ongekend succes voor het Speelgoedmuseum dat sinds twee jaar vernieuwd heropend is.
Als dank en waardering voor alle bezoekers pakte het Speelgoedmuseum Deventer in de maanden november en december groots uit met diverse publieksactiviteiten en gratis presentjes voor bezoekers. Eén van de prijzen waarop iedere bezoeker kans maakte, was een jaar lang gratis toegang tot het Speelgoedmuseum.
Valsemuntersketel terug aan De Waag
Het langst bewaarde historische object van Hanzestad Deventer is de beroemde valsemuntersketel. De koperen ketel die in 1434 is gebruikt voor de executie van een valsemunter is op 1 december 2023 als replica teruggekeerd op Deventer bodem. De originele ketel hing eeuwenlang aan de zijgevel van De Waag, maar moest voor het behoud naar binnen worden gehaald. Speciaal voor het Hanzejaar in Deventer keert een replica van de ketel terug naar zijn vertrouwde plek aan het oudste waaggebouw van Nederland.
Valsemunters in Deventer waren gewaarschuwd! Iedere muntmeester ‘muntte op de ketel’, dat wil zeggen dat hij wist welke straf hij bij vervalsing zou moeten ondergaan. De vervalser werd in olie of water gekookt. De stadsrekening uit 1434 bevestigt deze wrede en tragische straf. In dat jaar gaf het stadsbestuur koperslager Joan Peterzoon opdracht tot het vervaardigen van een nieuwe koperen ketel ter vervanging van de oude. Het stadsbestuur berechtte de gevluchte muntmeester van Batenburg voor het vervalsen van muntgeld. De muntmeester werd gekookt. Zijn lichaam werd niet in een doodskist begraven, maar werd enkel in een ton onder de grond gestopt.
Educatief aanbod in trek
Met trots blikken we terug op een buitengewoon succesvol educatief programma-aanbod in Deventer! Maar liefst ruim 3.500 leerlingen en studenten, verspreid over 147 groepen, hebben we in het Speelgoedmuseum, Museum De Waag en de Oude Mariakerk mogen verwelkomen.
Dit jaar hebben we opnieuw gezien hoe onze lespakketten, dankzij toewijding, innovatie en samenwerking, de sleutel zijn geweest tot een prachtig educatief aanbod.